Elin Oğlu'ndan Türk Tarihine Dair Notlar!

Bir kaç sene öncesinin sevilen programlarından atv'de yayınlanan "Elin Oğlu"nu bilmeyen çok azdır. İşte o ekipten İtalyan Danilo Zanna ve İspanyol Manuel Reina'nın YouTube kanalında yayınladıkları bir videodan yola çıkarak Türk tarihine ve Avrupa'daki Türk tanımına bir geri dönüş yapacağız.

İspanyol Manuel Reina(solda) & İtalyan Danilo Zanna(sağda)

Elin Oğlu aslında orijinali Güney Kore'ye ait olan "Abnormal Summit (Türkçe. Anormal Zirve)" adlı programın Türkiye'de yayınlanan versiyonudur. Unutmadan belirteyim; orijinal programda bir Türk olan Enes Kaya da bulunuyor ve Abnormal Summit'i Elin Oğlu programından daha çok seveceğinize eminim.

Tüm bunları bir kenara bırakırken esas konumuzu teşkil eden Danilo ve Manuel'in "Manilo" adlı YouTube kanalındaki "Yurt Dışından Türkiye ve Türkler Nasıl Görülüyor?" videosunu önce bir izleyelim...

Video, Manuel'in Danilo'ya "İtalyanlar Türk kültüründen ve tarihinden ne biliyorlar?" sorusuyla başlıyor. Danilo'nun bu soruya ilk cevabı "Osmanlı" oluyor. Aslında burada gururlanacak anlamda değil İtalyanların nefreti anlamındaki bir Osmanlı'dan bahsetmek mümkündür. Bu konu yazının ilerleyen kısımlarında daha net anlaşılacak.

İbrahim Tatlıses ve Bülent Ersoy fasıllarını geçtikten sonra "İtalya'da Moena adlı bir Türk köyü var, hep Türkler yaşıyor." diyor Danilo. Halbuki Moena'da yaşayan halk İtalyandır ancak kendilerini Türk olarak görür ve öyle kabul ederler. Ayrıntılar için Moena ile ilgili daha önce yazmış olduğum "Bir Yer: İtalya'da 330 Yıllık Bir Türk Köyü" yazımı okuyabilirsiniz.

Videonun ilerleyen kısmında ufak bir çay-kahve sohbetinin ardından Danilo İtalya'da Türkleri aşağılamak için kullanılagelmiş deyimlerden bahsetmeye başlıyor: "Fumare come un Turco (Türk gibi sigara içmek)" & "Mamma li Turchi! (Anne, Türkler geliyor!)". İtalya'da Türkleri aşağılamak için kullanılan bu deyimlerden ilki kötü bir alışkanlığa sahip olanlara söylenirken; Mamma li Turchi ise bir felaketin gelişini haber vermek amacıyla söylenir. Bunların dışında İtalyancada "bestemmia come un Turco (Türk gibi küfretmek)" ve "puzza come un Turco (Türk gibi pis kokmak)" deyimleri de kullanılır.

"Mamma li Turchi!" yazılı bir afiş.

Oysaki Türklere "pis" diyen Avrupa 16. yüzyıla kadar "Tanrının kiri yıkanmaz!" diyerek senede sadece 3-4 kez duş alıyordu. Tuvalet alışkanlıkları bile sokak ortasında herhangi bir yere pisleyecek kadar muazzamdı(!). Bunun dışında Avrupa'yı atlet ve kilot gibi iç çamaşırlarla tanıştıran ve onların değiştirilmesi ile pisliklerini biraz daha temizlemelerine vesile olan da Türklerden başkası değildir. Sigara daha doğrusu tütün bile İngiltere ve İtalya gibi Avrupa ülkeleri vasıtasıyla Türklere çok sonraları ulaşmıştır.

"Mamma li Turchi!" deyimi ise Fatih dönemine kadar uzanan bir geçmişe sahiptir; Fatih Sultan Mehmet, yıkılmaz denen Bizans surlarını yıkarak bir devri açıp kapatmış, bunun yanı sıra Avrupa'nın da aynı akıbete uğrayacağı korkusunu kamçılamıştır. Gedik Ahmet Paşa'nın İtalya kıyısındaki (Çizmenin topuk kısmında kalır) Otranto'yu kuşatıp ele geçirmesi İtalyanlarda büyük bir korku yaratmıştır. Anneler çocuklarını "Türkler geliyor!" şeklinde korkutarak büyütmüşler ve bunun neticesinde bu korku o kadar hafızalara kazınmıştır ki zamanla deyim haline gelmiştir. Tabi ki ardından gelen pek çok Osmanlı padişahının da Avrupa seferleri bu korkuyu yerleşik hale getirmiştir. Buna rağmen Türkler hiç bir zaman ne İtalyan ne de Avrupa halkına baskı, zulüm ve eziyette bulunmamıştır. Bugün Avrupa'da halen Türklerle ilgili bu deyim kullanılmaya devam etmektedir. İspanyol Manuel de zaten videoda aynı cümlenin İspanya'da da İspanyolca kullanılan bir deyim olduğunu söylüyor.

Maneul ayrıca Türkçesi "Türk kafası" olan başka bir deyimden bahsediyor. Yalan şahitlik yapmak anlamına gelen bu çirkin deyimden de zevkle bahsetmeyi unutmuyor. Yine de Manuel'in hakkını teslim etmemiz gereken bir kaç konu var; "Magnifico Suleiman (Muhteşem Süleyman)", "Barbarrossa (Oruç Reis & kardeşi Hayreddin)" ve Deportivo'dan da bahsetmeyi unutmuyor.

Karayip Korsanları serisinde Kaptan Barbossa karakteri aslında Barbaros Hayreddin Paşadır.

Magnifico Suleiman, yönünü Avrupa'ya çevirmiş bir padişah olan Kanuni Sultan Süleyman'a Avrupalılar tarafından verilmiş bir lakaptır. Barbarossa ise öncesinde Cezayir civarlarında ve Akdeniz kıyılarında korsanlık yaparken Osmanlı donanmasına dahil olan Oruç Reis ve sonradan Kaptan Paşa olan kardeşi Barbaros Hayreddin Paşa'nın lakabıdır. Ancak daha çok kızıl sakalları ile Barbaros Hayreddin Paşa'yı nitelendiren bir lakaptır. Deportivo takımının da Barbaros Hayreddin ile olan bağlantısı bilinmektedir; Galiçya bölgesinde yoğun baskılara ve eziyetlere maruz kalan Yahudiler ve La Coruna şehri sakinleri Osmanlı'dan yardım istemişler, bunun üzerine Barbaros komutasındaki bir kaç gemiyi Osmanlı bu bölgeye göndermiştir. Bölge halkını koruyan ve de Yahudileri gemilerle İstanbul'a getiren Osmanlı donanmasının bu korumacı, kollamacı ve yardımcı tavırları bölge halkının Türklere karşı sempati duymasını sağlamıştır. Bu yardımları unutmayan La Coruna sakinleri zamanla bunu kültürel bir öge haline getirmişler ve maçlarda da kullanmaya başlamışlardır.

Son söze gelecek olursak, biz farkında olmasak da Türkler Avrupa'nın zihninde hiç unutulmayacak anılar ve korkular biriktirmiştir. Ve bu birikim zamanla bir geleneğe dönüşmüş genetik bir hal almıştır. Kimi yerde kendini sevgi, kimi yerde de nefret olarak göstermiştir ve göstermeye devam etmektedir...

• Bir önceki "Payitaht Abdülhamit: Ayrıntılı İlk Bölüm Eleştirisi" adlı yazıma da göz atabilirsiniz.